EKOSİSTEMİN BİLEŞENLERİ BESLENME ŞEKİLLERİ ve EKOLOJİK KAVRAMLAR

• Ekosistem üzerinde etkili olan ekolojik faktörler, abiyotik ve biyotik faktörler olarak ikiye ayırır.

Ekosistemi Etkileyen Faktörler
A.Abiyotik faktörler(Cansız varlıklar)	B.Biyotik faktörler(Canlı varlıklar)
Işık, Sıcaklık, Su, Ortam pH'si, Toprak ve mineraller, İklim	Üreticiler Tüketiciler Ayrıştırıcılar   www.biyolojiduragi.com

BİYOLOJİ PROJE VE PERFORMANS ÖDEV KONULARI

9.sınıf / 10.sınıf / 11.sınıf / 12.sınıf

KALITIM (GENETİK)

GENETİK İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR ve GAMET ÇEŞİDİ HESAPLANMASI

Kavramlar:

alel	biyolojik çeşitlilik	dihibrit	dominant	eş baskınlık	eşeye bağlı kalıtım
fenotip	gen	genotip	gonozom	, hemofili	heterozigot
homozigot	monohibrit	mutasyon	otozom	Punnett karesi	rekombinasyon
renk körlüğü	resesif	soyağacı	varyasyon

 Kalıtım bilimi (genetik): Canlılardaki benzerlik ve farklılıkların ortaya çıkmasını sağlayan faktörleri, bu faktörlerin 

nesilden nesle nasıl geçtiğini araştıran bilim dalına kalıtım bilimi veya genetik denir.

CANLILARDA ÜREME (EŞEYSİZ VE EŞEYLİ ÜREME)

EŞEYSİZ ÜREME

• Bir canlının tek başına, gamet oluşumu ve döllenme olmaksızın yeni bireyler oluşturmasıdır.
• Bazı ökaryot canlılar ile prokaryotların çoğu eşeysiz olarak çoğalır.
• Çok hücreli organizmalardan bazı omurgasız hayvanlar, algler ve gelişmiş bazı bitkiler de eşeysiz üreme ile çoğalabilir.

HÜCRE BÖLÜNMELERİ

Belirli bir büyüklüğe ulaşmış hücreler bölünerek çoğalır.

BİLGİ:

Bölünme ile oluşan yavru hücreler;

Bir hücrelilerde üremeyi sağlarken çok hücrelilerde üreme ile birlikte büyümeyi, gelişmeyi, yaraların onarılmasını, ölen bazı hücrelerin yerine yenilerinin yapılmasını sağla

DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ

Destek ve hareket sistemi kıkırdak, kemik ve kas dokudan oluşur.

Yeni doğmuş bir çocukta yaklaşık 300 kemik bulunur. Ancak yaş ilerledikçe bazı kemiklerin birbirleriyle kaynaşması sonucu 206 kemik içeren iskelet sistemi oluşur.

İnsandaki iskelet yapıyı kemik ve kıkırdak doku oluşturur.

İskelet; baş, gövde ve üyeler iskeleti olarak gruplandırılır.

ENDOKRİN SİSTEM (HORMONAL SİSTEM)

Yunanca kökenli bir kelimedir.

Uyarmak, canlandırmak anlamındadır. 

İç salgı bezlerinden kana geçen ve organların işlemesini düzenleyen adrenalin, insülin, tiroksin vb. fizyolojik etkisi olan maddelerin genel adı olarak tanımlanır.

Endokrin organlar hipofiz, böbrek üstü bezleri, tiroit, paratiroit, gonatlar gibi kanalsız iç salgı bezlerinde sentez edilen ve kanla taşınarak gittikleri belli hedef doku hücrelerinde etki gösteren organik bileşiklerdir. 

Fakat hormon tanımına uymayan, ama hormon etkisi gösteren bileşikler de vardır. Hipotalamik düzenleyici hormonlar, antidiüretik hormon, oksitosin, prostaglandinler, gastrin, sekretin, somatostatin, anjiotensin örnek verilebilir.

SİNDİRİM SİSTEMİ

Besinler genellikle büyük molekül olduğu için hücrelerde doğrudan kullanılamaz. Karbonhidrat, yağ ve protein gibi kompleks organik moleküllerin enzim ve su aracılığı ile monomerlerine ayrışarak hücre zarından geçebilecek hale gelmesine sindrim denir

DOLAŞIM SİSTEMİ ( LENF SİSTEMİ, KAN DOLAŞIMI, BAĞIŞIKLIK)

• Canlılar solunum, boşaltım, sindirim gibi yaşamsal olayları sürdürebilmek için enerjiye gereksinim duyar. Pek çok canlı bu enerjiyi oksijenli solunum reaksiyonları ile üretir. Çok hücreli canlıların yaşadıkları ortamdan aldıkları besin ve oksijenin hücrelere taşınması, metabolizma reaksiyonları sonucu oluşan atık maddelerin hücrelerden uzaklaştırılması gerekir. Bu görevlerin yerine getirilebilmesi özelleşmiş yapılar olan dolaşım sistemleri ile gerçekleştirilir.

SOLUNUM SİSTEMİ

SOLUNUM SİSTEMİNİN YAPISI, GÖREVİ VE İŞLEYİŞİ

• Vücuttaki hücrelerin ihtiyacı olan oksijenin (O2) dış ortamdan alınması için solunum sistemine gereksinim duyulur.

• Bu sistemle aynı zamanda hücrelerin üretmiş olduğu metabolik atık olan karbondioksit (CO2) de dışarı atılır.

• Solunum gazları adı verilen bu gazlar, dolaşım sistemi sayesinde taşınır.

• Solunum, dış solunum ve iç solunum olmak üzere iki aşamalıdır.

1. Akciğerdeki alveoller ve bunları saran kılcal damarlarla solunum gazlarının difüzyonu dış solunum denir.

2. Doku kılcallarıyla doku hücreleri arasındaki gazların difüzyonuna ise iç solunum denir.